کنگره حکمت و خرد جندی شاپور، عظمت فرهنگ، تمدن و تاریخ پزشکی ایرانی –اسلامی در خوزستان را تشریح می کند
به گزارش سایت آماج نیوز وبه نقل از روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی اهواز، دکتر نادر صاکی معاون توسعه پژوهش و فناوری دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز ضمن تبریک روز استاد و معلم، گفت: یک ملت با گذراندن ایام در بستر خاک ریشه می دواند و با شاخسار تمدن رشد می کند و میوه ی فرهنگ را به مثابه هدیه ای برای بشریت به بار می نشیند. تمدن و فرهنگ ایرانی اسلامی در فراز و نشیب هزاران سال توانسته است هویت مستقل و بی نظیر خود را در ابعاد انسانی _ معرفتی شکل دهد و اکنون در خوزستان می توان ریشه های این تمدن را کاوید. تمدن ها پوسته بیرونی فرهنگ ها هستند و گاهواره ی تمدن کهن بشری عنوانی است که با دارا بودن بیش از شش هزار سال تاریخ مستند در آثار زایش فرهنگی و سخت کوشی مردمان این خطه زیبنده ی خوزستان است.
وی با اشاره به اینکه شواهد زندگی انسان های نخستین را در اطراف رودخانه کرخه و اولین شهرنشینی در جهان را در دشت شوشان می توان یافت. اولین کشت گندم اهلی شده، بنای مرتفع زیگورات چغازنبیل، شهر دایره ای جندی شاپور و دانشگاه و بیمارستان و کتابخانه عظیم جندی شاپور، فناوری شگفت انگیز در مهندسی آب سازه های آبی شوشتر و صدها اثر باستانی و تاریخی همگی ریشه هایی سترگ از درخت تناور اندیشه و تمدن ایرانی _ اسلامی خوزستان است که در گردباد تهاجم فرهنگی و هجوم مدرنیته هویتی انسانی – الهی برمبنای توحید و عدالت را پایدار و استوار نگه داشته است.
صاکی گفت: ماه اردیبهشت، ماه علم، فرهنگ، کار و دانش است و به این مناسبت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در تدارک برگزاری اولین کنگره ملی حکمت و خرد جندی شاپور شکوفائی پزشکی ایرانی – اسلامی و بزرگداشت حکیم علی بن عباس اهوازی در روز های 29،28 و 30 اردیبهشت ماه در محل تالار شهدا دانشگاه با حضور اندیشمندان عرصه تاریخ پزشکی و طب سنتی می باشد.
وی با اشاره به قدمت جندی شاپور که به سده پنجم میلادی باز می‌گردد، طرح شهر جندی شاپور را تلفیقی از معماری تمدن‌های دوره باستان دانست که خود روشنگر آن است كه هنر و معماری از هزاران سال قبل در این مرز و بوم ریشه دوانده است. برای اولین بار ایرانی ها بودند كه آجر را درست كرده و از آن را در معماری استفاده كردند كه نمونه بسیار قدیمی آن در معبد چغازنبیل واقع در شوش است که شاید بتوان با آن قدمت معماری بشر سنجیده شود. معماران و هنرپروران شهرساز ایرانی از زمان های باستان از برجسته ترین كارشناسان عصر خود بوده اند.
معاون توسعه پژوهش و فناوری دانشگاه تصریح کرد: پس از رونق شهر تصمیم به ساختن بنایی گرفته شد که می‌شود آن را نخستین دانشگاه بشر دانست، دانشگاه جندی شاپور در علم كیمیا (شیمی)، زیست شناسی و علوم پزشكی نقش مهمی داشته است. در این دانشگاه آموزش و گفت و گو به زبان سریانی بود. از آنجا كه زبان سریانی نزدیكی زیادی به زبان عربی دارد، این امر خود باعث انتقال سریع و ساده تر علوم عهد باستان به دوره اسلامی شد. پیوستگی بزرگ میان طب اسلامی و یونانی را باید در پزشكی اواخر دوره ساسانی، به ویژه در دانشگاه جندی شاپور جست و جو كرد.
وی با بیان اینکه به هنگام ظهور اسلام جندی شاپور مهمترین دوران خود را گذرانید، گفت: این دانشگاه، كه مهمترین مركز پزشكی عصر خود به شمار می رفت، محیطی برای مركز تجمع دانشمندان با ملیتهای گوناگون بود؛ در این دانشگاه دانشمندان سنتهای پزشكی یونانی، هندی و ایرانی را با هم در آمیخته و زمینه را برای پزشكی اسلامی آماده كردند. عبدا...بن میمون اهوازی منجم، جورجیس بن بختیشوع، دعبل خزایی شاعر شیعه عرب و حارث بن كلده در این دانشگاه تحصیل كرده بودند. در شهر جندی شاپور علاوه بر دانشگاه، بیمارستانی نیز تأسیس شد. بیمارستان جندی شاپور به عنوان الگویی برای تأسیس بیمارستان ها، در سرزمین های اسلامی قرار گرفت. جندی‌شاپور علاوه بر يک بيمارستان آموزشی و پژوهشی، رصدخانه و کتاب‌خانه‌ی بزرگی نيز داشت.
معاون توسعه پژوهش و فناوری دانشگاه افزود: طرح این کنگره از 3 سال پیش با مجوز هیئت رئیسه دانشگاه و تایید دکتر اسماعیل ایدنی رئیس دانشگاه پایه ریزی شده است، تا کنون 45 مقاله به این کنگره ارسال و ثبت شده است، روز اول کنگره تحت عنوان جندی شاپور نامگذاری شده است و در روز دوم بزرگداشت حکیم علی بن عباس اهوازی برگزار خواهد شد و روز سوم تور بازدید از محل شهر جندی شاپور که بین شوش، دزفول و شوشتر قرار دارد برگزار می شود.
صاکی با اشاره به بزرگداشت حکیم علی ابن عباس اهوازی گفت: پزشکان مسلمان در دوران قرون میانه نقش قابل توجهی را در حوزه پزشکی به طور کل و اخلاق پزشکی به عنوان جزیی از آن ایفا کرده اند. یکی از مفاخر ایران در دوران شکوفائی اسلام حکیم علی بن عباس مجوسی اهوازی است که از دیدگاه بسیاری از بزرگان از نظر جایگاه علمی، سومین شخصیت بزرگ پزشکی ایران پس از ابوعلی سینا و رازی است که خدمات شایسته ای به طب اسلامی و طب جهان کرده است.
وی با اشاره به اینکه علی بن عباس اهوازی در دوران آل بویه می زیست، گفت: دوران يكصد و بيست ساله آل بويه را بايد دوران تجديد حيات و تكامل دانش پزشكي ايران دانست، زيرا پادشاهان آل بويه و وزيران داناي آنان در تشويق دانشمندان و جمع آوري آثار طبي كوشيده اند و در همان عصر بود كه سه پزشك نام آور ايران و طب اسلامي يعني محمد زكرياي رازي، علي بن عباس مجوسي اهوازي ارجاني و ابوعلي سينا شكوفا گرديده و به شهرت جهاني نايل شدند.
صاکی گفت: این اندیشمند ایرانی – اسلامی در نیمه اول قرن چهارم هجری قمری، در حوالی جندی شاپور در منطقه اهواز به دنیا آمد و تا قرن¬ها بر تارک علمی ایران و جهان، همچون ستاره¬ ای درخشید و اکنون نیز بر بلندای تاریخ علم این سرزمین خصوصاً در علم طب خودنمائی می¬کند، حکیم« ابوالحسن (علاءالدین) علی بن عباس مجوسی اهوازی » در غرب به «HOLLY ABBAS» مشهور است.
وی گفت: حکیم علی بن عباس اهوازی، به فروتنی و مهربانی نسبت به تهیدستان شهرت داشت، دانش او روانش را جلا بخشید و این کار، او را در زمره برترین دانشمندان جهان قرار داد. مورخین و اطبای بزرگ پس از وی، مقام علمی و اخلاقی وی را ستوده و او را از برترین حکمای تاریخ جهان شناخته و اثر گرانقدر وی بنام الملکی را در زمره بهترین آثار طبی تا قرون حاضر دانسته اند. تنها کتاب به جا مانده از حکیم اهوازی کتاب «الملکی» یا «کُنّاش الملکی» یا همان «کامل الصناعه الطبیه» است که به اعتراف همگان از والاترین و ارزشمندترین کتب طبی می باشد که در کنار نظرات وی در طب، حاوی تجارب طبی او نیز می باشد و این مسئله، اعتبار کتاب را صد چندان می کند.
معاون توسعه پژوهش و فناوری دانشگاه گفت: به طور کلی می توان با نگاهی به کتاب و استدلال های «اهوازی» دریافت که کتاب الملکی بر اساس کاستی های کتب قبلی و جبران افراط و تفریط های آثار پیشینیان نگاشته شده و به گونه ای استادانه طبقه بندی و منظم شده و به دور از ایجاز یا اکثار در حجمی منطقی ارائه گردیده است. پس از تالیف کتاب «الملکی» آوازه اهوازی آن چنان پیچیده شد که بیماران و حتی اطباء از اقصی نقاط برای دیدن وی و بهره گیری از ارشادات حکیمانه او به حضورش می رسیدند. شیوه نگارش این کتاب به گونه ای است که وی را در نگارش کتب طبی به سبک جدید، پیش قراول می دانند و تقسیم بندیهای کتب طبی پس از وی به تقلید از کتاب «الملکی» بوده است.
صاکی اظهار داشت: «نظامی عروضی سمرقندی» نیز در کتاب «چهارمقاله» اشاره می کند که کتاب وی جزء بسایط (TEXT BOOK) است و بر متعلم طب لازم است که یکی از کتب بسایط را در اختیار داشته باشد و از این نظر با «الحاوی» رازی و «قانون» بوعلی سینا در یک تراز قرار گرفته است، از این کتاب تا قرن 18 میلادی به عنوان کتاب درسی در اروپا استفاده می شد.
وی در پایان با بیان اینکه استاد ارجمند دکتر علی اکبر ولایتی بعنوان ریاست افتخاری و دکتر اسماعیل ایدنی رئیس دانشگاه عنوان ریاست کنگره را بر عهده دارند، افزود: یک اقدام ماندگار در این کنگره تدارک دیده شده و آن برگزاری جشنواره سالیانه حکیم علی ابن عباس اهوازی است که همزمان با هفته پژوهش و تجلیل از پژوهشگران برتر در هفته پژوهش هر سال برگزار خواهد شد.
صاکی گفت: انتظار ما از مسئولین استان این است که بلوار، خیابان، میدان و یا یادمانی را برای این حکیم در شهرهای بزرگ استان نام گذاری و یا تاسیس کنند تا این چهره ی ماندگار الگویی برای نسل ها بر زبان و دل همشهریان خوزستانی ماندگار شود.